GEMİ MAKİNELERİ MÜHENDİSİ

TANIM

Gemi makineleri mühendisi, gemilerin itici kuvvet sistemlerinin, güç merkezlerinin, ısıtma ve havalandırma sistemlerinin, dümen-dişli mekanizmasının, pompaların ve diğer mekanik ve elektrik teçhizatının projelerini yapan, bunların yapımı ve işletilmesi ile ilgili işleri planlayan ve yürütülmesini denetleyen kişidir.

A- GÖREVLER 

- Yeni inşa edilecek, yenileştirilecek veya onarımı yapılacak gemilerin, itici kuvvet sistemlerinin, güç merkezlerinin, ısıtma havalandırma sistemlerinin, dümen-dişli mekanizmalarının, pompaların ve diğer mekanik ve elektrik teçhizatının projelerini yapar ve bu projelerin veya proje taslaklarının gemi genel planına yerleşimini sağlar,
- Gemi genel planına, müşteri isteklerine ve uluslararası standartlara uygun olarak, makine ve ekipmanları seçer ve geminin mühendislik hesaplarını yapar,
- Gerekli malzemenin alımı için istenen nitelikleri belirler,
- Projeler doğrultusunda yapım, işletim ile bakım ve onarım işlerinin yürütülmesini sağlar,
- Teknolojik gelişmeleri izler.

KULLANILAN ALET
VE MALZEMELER

- Bilgisayarlar ve hesap makineleri,
- Ölçü ve kontrol aletleri,
- Çizim alet ve malzemeleri ile büro malzemeleri, çizim masası,
- Telefon, fax gibi iletişim araçları.

B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Gemi makineleri mühendisi olmak isteyenlerin;
- Üstün bir genel yeteneğe sahip,
- Sayısal düşünme gücü olan,
- Şekil ve uzay ilişkilerini iyi algılayan,
- Mekanik ilişkileri görebilen, bir makineyi tasarlayabilen,
- Göz-el koordinasyonuna hakim,
- Bir işi planlayıp yürütebilme yeteneklerine sahip,
- Fen bilimlerine özellikle fiziğe ilgili,
- Öğrenmeye meraklı ve yaratıcı,
- Kapalı yerlerde çalışmaktan sıkılmayan
kimseler olmaları gerekir.

C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Gemi makineleri mühendisi tersanelerde, fabrikalarda, gemi makine dairelerinde görev yapar. Çalışma yerleri bazen kirli ve rutubetli olabilmektedir. Çalışma ortamı kapalı ve gürültülüdür. Ancak proje yaparken büroda çalışır. Görev yaparken makine zabitleri, deniz motor makinistleri, ateşçi ve makine teknisyenleri ile işbirliği halindedir.

D- MESLEK EĞİTİMİ

MESLEK EĞİTİMİNİN
VERİLDİĞİ YERLER

Bu mesleğin eğitimi İstanbul Teknik Üniversitesi, Denizcilik Fakültesi, “Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği” bölümünde verilmektedir.

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI
OLUNMASI GEREKEN DERSLER

- Matematik,
- Fizik.

MESLEK EĞİTİMİNE
GİRİŞ KOŞULLARI

Mesleğin eğitimine girebilmek için,
- Lise veya dengi okul mezunu olmak,
- Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) “Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği” lisans programı için yeterli “Sayısal (SAY-2)” puan almak,
- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği” lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.

Bu yüksek öğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Fen, Fen Bilimleri, Klasik Fen, Matematik, Tabii Bilimler alanlarından mezun iseler, ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler.
Ancak kendi alan/kol/bölümlerinin dışında bir yüksek öğretim programını tercih eden adayların yerleşme şansı azalmaktadır.

“Bilgisayar Destekli Makine”, “Bilgisayar Destekli Makine-Resim-Konstrüksiyon”, “Gemi Makineleri”, “Gemi Makineleri İşletme”, “Makine”, “Makine Yağları ve Yağlama Teknolojisi”, “Makine-Resim-Konstrüksiyon”, “Endüstriyel Otomasyon”, “Motor”, “Otomotiv”, “Otomotiv Tasarım ve İmalat”, “Termik Santral Makineleri”, “Ulaştırma ve Otomotiv” ön lisans programını başarı ile bitirenler, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda (DGS) başarılı oldukları takdirde, “Gemi Makineleri İşletme Mühendisi“ lisans programına dikey geçiş yapabilirler.

EĞİTİMİN SÜRESİ
VE İÇERİĞİ
Eğitimin süresi 4 yıldır.
Eğitimleri süresince öğrenciler; Türkçe, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Beden Eğitimi, Yabancı Dil (İngilizce) gibi genel kültür dersleri yanında;
Eğitimin l.yılında; Matematik, Fizik, Kimya, Teknik Resim, Gemi Mühendisliğine Giriş, Lineer Cebir, Statik, Atölye (Tersane), Analitik Geometri,
2.Yılında; Malzeme, Mukavemet, Kinematik, Termodinamik, Ekonomi, İleri Mukavemet, Gemi Resmi, Bilgisayar Programlama, Matematik,
3.Yılında; Gemi ve Deniz Yapı Elemanları, Gemi Makineleri, İmal Usulleri, Gemi Elektriği, Makine Elemanları, Akışkanlar, Sayısal Analiz, Gemi Hidrostatiği, Gemi Direnci,
4. Yılında; Gemi Deniz Yapı Mukavemeti, Gemi İnşaatı, İş Hukuku, Gemi Teorisi, Gemi Sevki, Gemi Yardımcı Makineleri, Gemi Laboratuarı, Tersane Organizasyonu, Gemi Hidrodinamik Dizaynları, Gemi İnşaatı Projesi, Gemi İşletmeciliği ve yine Gemi Hidromekaniği olmak üzere temel fen ve mühendislik dersleri ile mühendislik bilim derslerini alırlar.
Eğitim ve öğretimin son iki yılında teorik derslerin yanı sıra mühendislik bilim dersleri uygulamalı olarak okutulur. Öğrenciler eğitimleri sırasında, tamir, bakım, imal ve dizayn üzerine staj yapmak zorundadırlar.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN
BELGE-DİPLOMA VE UNVAN

Eğitimini başarı ile tamamlayanlara “Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği ” lisans diploması ve "Gemi Makineleri İşletme Mühendisi " unvanı verilir.

E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Gemi makineleri mühendislerinin iş bulma olanakları oldukça fazladır. Gemi makineleri mühendisleri Devlet ve Ulaştırma Bakanlıkları,Türkiye Denizcilik İşletmeleri gibi Kamu İktisadi Teşebbüslerinde; resmi ve özel tersaneler; deniz taşımacılığı yapan özel kuruluşlarda; class (Loyd) kuruluşlarında (açıklama ek bilgilerde); gemi makineleri imal eden fabrikalarda; bu makinelerin alım-satımını yapan ticarethanelerde; mühendislik bürolarında çalışabilmektedirler.

Türkiye'nin üç tarafının denizlerle çevrili olduğu ve Türk Denizciliğinin Dünya Denizciliğinde yer almayı ve uluslararası standartlara ulaşmayı hedeflediği göz önünde bulundurulduğunda, gelecekte bu meslekte nitelikli işgücü ihtiyacının artabileceği düşünülmektedir.

Bu meslekte çalışan kadınların oranı oldukça azdır (%l-2) ve daha çok proje çalışmalarında yer almakta, akademik kariyer edinmeye yönelmektedirler.

Herhangi bir işsizlik durumunda, gemi makineleri mühendisleri, makine mühendislerinin (Genel) işlerine yönelebilmekte veya gemi inşaatı mühendisi olarak çalışma hayatında yer alabilmektedirler.

F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

EĞİTİM SÜRESİNCE 

- Yüksek öğrenimleri süresince öğrenciler, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun sağlamış olduğu kredi ve yurt hizmetlerinden yararlanabilirler, ayrıca çeşitli resmi ve özel kurum ve kuruluşlar tarafından sağlanan burslardan faydalanabilirler.
- Özellikle staj dönemlerini yurtdışında geçiren öğrenciler, işletmelerce uygun görülmesi halinde bir ödenek alabilmektedirler.

EĞİTİM SONRASI 

- Gemi makineleri mühendisleri işe ilk başladıklarında kamu kurum ve kuruluşlarında çalışmaları halinde asgari ücretin 3-4 katı arasında, özel sektör kurum ve kuruluşlarında ise 4-5 katı arasında aylık ücret alabilmektedirler. Bu ücrette, uzmanlık alanları, işteki pozisyonları ve işletmenin yapısına göre bir artış olabilmektedir.

G- MESLEKTE İLERLEME 

- Denizcilik alanında ve gemi sanayiinde uluslararası standartlara uyulması, yurtdışı ile yoğun ilişkiler, yabancı dilde yeterli olmayı zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle gemi makineleri mühendisleri yabancı dil konusunda özellikle İngilizcede yeterli seviyeye ulaşabilmek amacıyla dil kurslarına gidebilmektedirler. Ayrıca zaman zaman, meslek odaları, üniversiteler, kamu ve özel kurum ve kuruluşlar tarafından, denizcilik ve gemi sanayiindeki gelişmelerin üzerinde durulduğu kısa süreli eğitim programları veya seminerler düzenlenmektedir.
- Gemi adamı olmak isteyen gemi makineleri mühendislerine yönelik İTÜ Denizcilik Fakültesinde eğitim programları düzenlenmektedir. Bu eğitimde gemi bilgisi ve malzeme ile seyir halindeki gemilerin işletilmesi konuları üzerinde durulmaktadır. Eğitim sonunda yapılan sınavda başarılı olmaları durumunda gemi makine mühendisleri, uzak yol makine zabiti olarak da çalışma hayatında yer alabilmektedirler.
- Gemi makineleri mühendisleri, proje çizimi, projelerin uygulamaya konulması,yapılan çalışmaların uluslararası standartlara uygunluğunun kontrol edilmesi, makinelerin imali ve kurulması vb. çalışmalardan birine ağırlık verebilir ve o alanda uzmanlaşabilirler.
- Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans ve doktora yaparak akademik kariyer yapılabilir ayrıca üniversitelerde, araştırma görevlisi, yrd. doçent, doçent ve profesör olarak görev yapabilirler.
- Gemi Makineleri Mühendisleri, çalıştıkları kurum ve kuruluşlarda yönetim kademelerinde yer alabilirler.

BENZER MESLEKLER

- Gemi İnşaat Mühendisliği,
- Uzak Yol Makine Zabitliği,
- Makine Mühendisliği (Genel ),
- Gemi ve Deniz Yapıları Mühendisliği.

H- EK BİLGİLER

SORUMLULUK

Gemi makineleri mühendisleri, gemilerin itici kuvvet sistemlerinin, güç merkezlerinin, ısıtma ve havalandırma sistemlerinin, dümen-dişli mekanizmalarının, pompaların diğer mekanik ve elektrik teçhizatının, gemi genel planı, müşteri isteklerine ve uluslararası standartlara uygun olarak, ekonomik yönden dizaynından, proje doğrultusunda imal, inşa, tesis ve işletimi ile bakım ve onarım işlerinin yürütülmesini sağlamaktan sorumludurlar.

İŞ GÜVENLİLİĞİ 
Makinelerin yerleştirilmesi esnasında, mekanik tehlikeler söz konusu olabilmektedir.

CLASS KURULUŞLARI
(LOYDLAR)

Class Kuruluşları vakıf statüsünde, Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne bağlı, yarı resmi kuruluşlardır. Gemicilik ve denizcilik alanındaki temel uluslararası ilkeler doğrultusunda, her ülke kendi durum ve şartlarına göre loydları yani kurallarını belirler. Bu açıdan ele alındığında, class kuruluşları milli nitelik taşırlar. Amaçları ise, ülkelerinin kural ve standartlarına uygun olarak, gemi, gemi makineleri, gemi ve deniz yapıları ile makine mühendislerinin görev alanı içinde yer alan kara tesislerinin güvenli bir şekilde inşa ve yapımını sağlayıcı denetim hizmetlerinde bulunmaktır. Bu kuruluşların hizmetlerinden yararlanmak zorunlu değildir. Ancak, gemi, makine ve ilgili gemi ve deniz yapılarının classlı oluşu, ucuz sigortalamalarına neden olur ve güvenirliliğinden dolayı tercih edilir. Ülkemizde yabancı ülkelere ait class kuruluşların büroları bulunmaktadır.

I- YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI

- Meslek elemanları,
- ÖSS-2004 Öğrenci Seçme Sınavı Kılavuzu,
- 2005 ÖSYS Yüksek Öğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu,
- Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2006 Kılavuzu,
- 2006 ÖSYS Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi Kılavuzu
- ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi-2000,
- Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) Üyesi kuruluşlar.

İ- DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

- İlgili eğitim kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri.